حمل و نقل دریایی

حمل و نقل دریایی به معنای جابجایی افراد، کالا و غیره به ‌وسیله قایق، کشتی و دیگر شناورها از روی اقیانوس‌ها، دریاها، دریاچه‌ها، کانال‌ها و رودخانه‌هاست. این نوع حمل برای کالاهای حجیم و نسبتا سنگین نسبت به بقیه روش ها ارزانتر است و به همین دلیل صاحبان کالا و شرکت های تجاری بیشترین حجم جابجایی را از این طریق انجام می دهند. ایران با بیش از ۲۷۰۰ کیلومتر مرز ساحلی در شمال و جنوب و همچنین موقعیت جغرافیایی خاص خود می تواند بعنوان یکی از مبادی اصلی حمل و نقل بین المللی به ویژه حمل دریایی در منطقه عمل نماید.

انواع کشتی های باری:

کشتی‌های لاینر (خطوط منظم)

این کشتی‌ها، در مسیرهای دریایی مشخص، طبق ضوابطی خاص و با برنامه ای از قبل تعیین شده تردد می‌کنند (بنادر ثابت و مشخص - کشتی های مشخص - قیمت های ثابت و مشخص) شرکت های لاینر عموما بزرگ و پیچیده هستند و در تمامی بنادری که کشتی های این خط به آنها رفت و آمد دارند دارای شبکه نمایندگی می باشند. این سازمان ها جهت ارائه خدمات لجستیکی و پشتیبانی به مشتریان از سیستم های شبکه ای بهره می جویند و همچنین با برنامه ریزی هایی دقیق از عرضه مستمر بار برای کشتی ها اطمینان حاصل می نمایند.

کشتی‌های ترامپ (خطوط نامنظم)

این کشتی‌ها، برخلاف کشتی های لاینر مسیر و برنامه ی زمانی مشخصی ندارند و محمولات را به هر نقطه‌ای که صاحبان کالا درخواست داشته باشند حمل می نمایند. در این نوع حمل هر سفر دریایی به طور مجزا از دیگر سفرهای دریایی انجام می شود. صاحبان کالا در صورت نیاز به سفرهای دریایی مکرر بین بنادر معین جهت حمل یک نوع محموله می توانند این کشتی ها را از یک تا شش ماه یا حتی یک سال و بیشتر اجاره نمایند. قرارداد حملی که بین مالک کشتی و اجاره کننده بصورت رسمی بسته می شود، چارترپارتی نام دارد. شرکت های ترامپ کوچک هستند و کشتی های کمی دارند. حتی ممکن است یک شرکت ترمپ، تنها یک کشتی داشته باشد.

انواع روش های حمل و نقل دریایی:

کراس استافینگ
(Cross Stuffing)

تخلیه ی محتوای کانتینر یک خط کشتیرانی و بارگیری آن در کانتینر خط کشتیرانی دیگر، در یک کشور واسط

ترانسشیپمنت (Transshipment)

جابجایی کانتینر میان دو کشتی مجزا متعلق به یک خط کشتیرانی بدون تخلیه ی کالا از کانتینر

چارترینگ
(Chartering)

قراردادی میان مالک کشتی و صاحب کالا در خصوص اجاره ی یک کشتی بصورت کامل جهت حمل محمولات از نقطه ای به نقطه ای دیگر (مناسب برای حمل حجم بالایی از کالا یا بدون بسته بندی خاص)

گروپاژ
(Groupage)

جمع آوری محموله‌های مجزا از فرستنده‌های مختلف، صدور بارنامه‌ی گروهی و تحویل آنها به گیرندگان مختلف.

انواع کشتی ها بر اساس نوع ساخت و کاربرد در حمل و نقل بین المللی:

کشتی های انواع بسیار مختلفی دارند. در اینجا تنها به معرفی مواردی میپردازیم که در زمینه ی حمل و نقل بین المللی کاربرد بیشتری دارند.
کشتی‌های کانتینر بر (Container Ships)

جهت حمل انواع محمولات کانتینری

کشتی‌های فله بر (Bulk Carriers)

کشتی های حمل کالای خشک فله به لحاظ ظرفیت بارگیری به 4 دسته تقسیم می شوند:

  • کشتی های Handy Size با ظرفیت ۱۰۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰ تن
  • کشتی های Handy Max با ظرفیت 35000 تا 50000 تن
  • کشتی های Pana Max با ظرفیت حداکثر تناژ قابل عبور از کانال پاناما
  • کشتی های Cape Size که به دلیل اندازه بسیار بزرگ آن توانایی عبور از کانال پاناما را نداشته و برای عبور از اقیانوس اطلس به آرام بایستی از دماغه هورن در جنوب کشور شیلی عبور نماید.

این کشتی های به لحاظ نوع کالای قابل بارگیری نیز به دو دسته تقسیم می شوند:

  • کشتی های فله بر مخصوص کالاهای جامد و خشک (Bulk Carrier Dry) جهت حمل کالاهایی چون انواع غلات (گندم، ذرت، سویا، …)، سیمان، مواد معدنی، …

این کشتی ها دارای انبارهای توخالی بر روی عرشه خود می باشند و تخلیه و بارگیری این کشتی ها توسط جرثقیل‌های قاشقی صورت می گیرد. ظرفیت این کشتی ها متفاوت و بین 10000 تا 360000 تن است. ارتفاع بلندترین کشتی فله بر به حدود 340 متر می رسد.

  • کشتی های فله بر مخصوص مایعات / تانکر (Liquid Bulk Carrier)

این کشتی ها شبیه کشتی های فله بر هستند، اما به جای دریچه های بزرگ در روی مخازن، دارای دریچه های کوچکی می باشند که از آن دریچه ها به منظور بازرسی مخازن استفاده می گردد. عمل تخلیه و بارگیری در نفتکش ها با پمپ های قوی انجام می گیرد. برای نصب این پمپ ها محل جدایی غیر از محل مخازن و موتورخانه در نظر گرفته شده است.

این کشتی ها بزرگ یا کوچک هستند. تانکرهای کوچک به علت حمل مواد متنوع فراورده های نفتی دارای انبارهای متعددی می باشند در حالی که در تانکرهای بزرگ تعداد انبارها کم است.

تعداد کارکنان در این کشتی ها کم است و از دستگاه های مکانیکی برای شستن و تمیز کردن انبارها استفاده می شود. این کشتی ها خود به سه دسته تقسیم می شوند:

 

  • :Oil Tanker جهت حمل نفت و فرآورده های نفتی که بر حسب گنجایش به … دسته تقسیم شده اند:
  • Handy Size: بین ۱۰۰۰۰ تا ۳۰۰۰۰ تن
  • Handy Max: بین ۳۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰۰ تن
  • Pana Max: بین ۵۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰۰ تن
  • Afra Max: بین ۸۰۰۰۰ تا ۱۱۵۰۰۰ تن
  • Suez Max: بین ۱۲۰۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ تن
  • VLCC: بین 2۰۰۰۰۰ تا 3۰۰۰۰۰ (Very Large Crude Carrier)
  • ULCC: بین 300۰۰۰ تا 55۰۰۰۰ (Ultra Large Crude Carrier)
  • Liquid Gas Carrier: جهت حمل گاز مایع LNG (در دمای -17 درجه سانتیگراد) و LPG (در دمای -50 درجه سانتیگراد
  • Chemical Carrier: جهت حمل مواد شیمیایی مایع
کشتی‌های یخچال دار (Reefer Vessels)

جهت حمل مواد غذایی یا کالاهای فاسدشدنی مانند میوه، لبنیات، مواد پروتئینی و … . این کشتی ها مجهز به یخچال‌ می باشند.

کشتی‌های رو-رو (Roll on Roll off)

جهت جابجایی وسایل نقلیه چرخ‌دار؛ این کشتی‌ها دارای رمپ، سکو و چندین طبقه ی مختلف و متحرک می باشند.

کشتی دام بر (Livestock Carriers)

جهت حمل حیوانات زنده به تعداد زیاد؛ این کشتی‌ها دارای غذا، آب، بستر خاکی، دارو، و غیره برای دام هستند و سفرهای آنها از سه روز تا سه یا چهار هفته به طول می انجامد.

کشتی‌های چند منظوره یا حامل کالاهای عمومی (General Cargo):

جهت حمل و انبار طیف وسیعی از کالاها در اشکال مختلف مانند بشکه، عدل، پالت، … بصورت عمومی؛ این کشتی ها معمولاً مجهز به جرثقیلهایی هستند که میتوانند هر نوع کالایی را تخلیه و بارگیری نمایند. دریچه ی انبار یا خن این کشتی ها بسیار قوی و محکم اند و می توانند حجم بالایی از بار را تحمل کنند. امروزه علارغم تعداد بالای این نوع کشتی ها در ناوگان دریایی، به دلیل ظرفیت پایین بارگیریشان از یک طرف و حضور کشتی های کانتینربر و فله بر از طرف دیگر این کشتی ها جایگاه اولیه ی خود را از دست داده اند.

کشتی دوبه بر (LASH Ship—Lighter Aboard ship)

این کشتی برای حمل سایر شناورها مخصوصا دوبه ها طراحی شده اند. دارای جرثقیل برای بارگیری و تخلیه دوبه هستند. (دوبه شناوری مکعب مستطیل شکل با فضایی توخالی است که معمولاً موتور یا پیشرانه دیگری ندارد و قایق یا شناوری دیگر آن را بر روی آب میکشد یا به جلو میراند. دوبه برای حمل کالا به اسکله هایی با عمق کم و رودخانه ها استفاده می شود.)

سرعت حمل:

سرعت کشتی در قدیم با واحدی متریک به نام گره اندازه گیری می‌شد (یک گره برابر با 1.852 کیلومتر است)، اما امروزه این سرعت توسط جی پی اس  برآورد می شود که دقیق‌ترین روش شناخته ‌شده و از سه بخش فرستنده، گیرنده و سیستم ماهواره‌ای تشکیل‌ می شود. شیفت داپلر نیز روش دیگری است که در مقایسه با GPS گرانتر بوده و از اثر فیزیکی داپلر در عملکرد خود استفاده می‌کند. در این روش با استفاده از دستگاه‌های سونار بر روی کشتی تغییرات نسبی موج را در حال حرکت اندازه می‌گیرند. سرعت انواع کشتی‌ها به طور میانگین به شکل زیر است:

  • کشتی‌های فله بر : 14 گره
  • کشتی‌های کانتینردار : 20 گره
  • تانکرهای نفت و مشتقات آن : 15 گره

مزایای حمل و نقل دریایی:

نحوه ی محاسبه ی هزینه های حمل و نقل دریایی:

استعلام آنلاین

جهت استعلام نرخ حمل فرم زیر را کامل کرده و منتظر پاسخ کارشناسان ما باشید.